هزینه اثربخشی ماموگرافی با تمرکز بر ماموگرافی سیار برای غربالگری سرطان پستان در ایران: یک مطالعه مروری

سرطان پستان، یکی از شایع­ترین سرطان­ها و از عوامل اصلی مرگ‌و‌میر در سراسر دنیا و ایران است. ماموگرافی به‌صورت رایج در غربالگری و تشخیص سرطان پستان استفاده می­شود. ماموگرافی نوع خاصی از تصویربرداری است که به صورت رایج و روزافزون برای تهیه تصاویر دقیق از پستان و غربالگری و تشخیص زودرس و در مراحل اولیه از سرطان پستان انجام می شود. در حال حاضر در دنیا از انواع مختلف ماموگرافی برای غربالگری و تشخص سرطان پستان استفاده می شود. همچنین علاوه بر ماموگرافی ثابت نوع متحرک و سیار آن نیز وجود دارد و این فناوری در راهبردهای مختلف و با اهداف متفاوت مورد استفاده قرار می گیرد. مانند هر بیماری و راهبری تشخیصی و درمانی دیگر، لازم است قبل از هرگونه استفاده گسترده از این فناوری در کشور، میزان اثر بخشی این فناوری در مقایسه با سایر روش های موجود از جهات مختلف مورد ارزیابی قرارگیرد.

دکتر علی اکبر ساری و همکاران در سال 1402 به مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی و هزینه اثربخشی ماموگرافی به‌ویژه نوع سیار آن در غربالگری سرطان پستان در ایران پرداختند و نتایج تحقیق خود را در مجله زنان مامائی و نازایی ایران به چاپ رساندند.

نتایج این مطالعه نشان می داد که شواهد در زمینه هزینه اثر بخشی ماموگرافی به ویژه ماموگرافی سیار در ایران بسیار محدود است و نیاز به بررسی، مدل سازی و امکان سنجی های بیشتر در این زمینه وجود دارد. در مواردی که استفاده از ماموگرافی ثابت به علت جمعیت نسبتا پایین از نظر اقتصادی در یک منطقه جغرافیایی به صرفه نباشد، استفاده از ماموگرافی سیار ممکن است هزینه را کاهش داده و هزینه اثربخشی را افزایش دهد. ماموگرافی سیار ممکن است باعث کاهش هزینه های رفت و آمد و اسکان بیمارن و سایر هزینه ها شود.

بنابراین، قبل از اجرای برنامه وسیع غربالگری با ماموگرافی سیار، بایستی فرهنگ سازی لازم انجام پذیرد تا بتوان نرخ پذیرش آن را در جمعیت هدف افزایش بخشد.