روان درمانی
روانشناسی بیماران سرطانـی
پروسه درمان بیماری سرطان پیچیده است و درمان و بهبودی در انواع سرطانها متفاوت است و برخی سرطانها مانند سرطان پستان یا غدد لنفاوی درمان‌پذیرتر از بقیه سرطانها مانند سرطان معده یا ... هستند و نمی‌توان به طور دقیق از درصد بهبودی صحبت کرد.
جنبه‌های انسانی سرطان
در این میان پرداختن به بعد روانی بیماران سرطانی در کنار درمان مشکل جسمی توسط یک روانشناس ،مشاور و درمانگر در این حوزه، جهت بررسی کیفیت زندگی ضروری است . زیرا افسردگی، اضطراب و اختلال انطباقی می‌تواند اثر زیادی روی کیفیت درمان بیمار مبتلا به سرطان داشته باشد و حتی روی پاسخ بیمار به شیمی‌درمانی و برخوردی که با درد دارد اثرگذار باشد .علاوه بر اینکه سعی می‌شود مشکل جسمی بیماران درمان شود، باید سعی شود که به جنبه‌های انسانی سرطان جهت داشتن احساس بهتر نسبت به زندگی در آنها پرداخته شود و این مورد فقط به بیماران اختصاص ندارد، بلکه خانواده بیمار و کادر پزشکی درگیر با بیمار نیز مورد نظر می‌باشند و جنبه‌های اجتماعی و روانشناسی سرطان هم باید در نظر گرفت.
در کشور ما بیشتر روی جنبه‌های فیزیکی و جسمی بیماری سرطان کار می‌شود ولی باید در نظر داشت که درمان سرطان و جنبه‌های روانی بیماری دو پدیده مستقل از هم هستند و ممکن است فردی به لحاظ جسمی بیماری‌اش درمان شده باشد ولی احساس خوبی نسبت به زندگی نداشته باشد و این برمی‌گردد به مساله کیفیت زندگی .همچنین چگونه گفتن خبر ابتلا به بیماری سرطان به بیمار بسیار مهم است . معمولاً از زمان شنیدن خبر تا قبول آن و بازگشت زندگی بیمار به روال قبل حدودا صد روز طول می‌کشد. مهم‌ترین شکایتی که از سوی بیماران مبتلا به سرطان مطرح می‌شود، شکایت از نداشتن اطلاعات یا داشتن اطلاعات ناکافی وشاید نادرست است و این در پژوهش‌های زیادی به اثبات رسیده است.
تاثیر سرطان بر روابط جنسی و زناشویی
فعالیت زناشویی یکی از ابعاد مهم کیفیت زندگی است. از آنجا که اغلب تلاش تیم درمان بر پایه حفظ و ادامه زندگی بیمار تمرکز می‌یابد، اغلب توجه به مسایل زناشویی از نظر دور می‌ماند.
حس انتقال سرطان از طریق ارتباط زناشویی، احتمال سقط، افسردگی و عوارض جانبی ناشی از داروهای ضد افسردگی ، اختلال تصویر ذهنی پس از جراحی برداشتن بافت پستان، استرس و تشخیص بیماری، تأثیر عوامل و چگونگی ارزیابی و درمان از علل اختلال فعالیت زناشویی محسوب می‌شود
آمار چه می‌گوید؟
برخی مطالعات نشان می‌دهد ۹۰ درصد زنان مبتلا به سرطان پستان پس از درمان، دچار اختلال فعالیت زناشویی می‌شوند. در یک تحقیق، ۶۴ درصد از نداشتن تمایل برای انجام دادن فعالیت زناشویی، ۴۸ درصد از کاهش تمایل، ۳۸ درصد از درد در هنگام نزدیکی و ۴۲ درصد از خشکی واژن شکایت داشتند. در ۳۶ درصد موارد، اختلال فعالیت زناشویی، قبل از شروع درمان نیز وجود داشت.
شایع‌ترین شکل مشکلات زناشویی در زنان، کاهش تمایل به انجام فعالیت زناشویی و درد در هنگام رابطه زناشویی است. مطالعات نشان می‌دهد، پرتودرمانی و شیمی درمانی با ایجاد نارسایی تخمدان از علل اختلال عملکرد زناشویی در زنان است. خستگی از جمله عوارض پرتودرمانی است که بر کاهش تمایلات جنسی اثر مستقیم دارد. محل تومور و اندازه و وسعت برداشت پستان طی عمل جراحی بر عملکرد زناشویی اثر دارد. داروهای مخدر که برای درمان درد در مبتلایان به سرطان تجویزشده باکاهش هورمون ال اچ، سبب ایجاد آمنوره، دورههای غیر طبیعی ماهانه و کاهش میل به فعالیت زناشویی در زنان می‌شود.
ارزیابی و درمان
آنچه توصیه می‌شود، این است که قبل از شروع به درمان، یک مصاحبه باز با بیمار و همسر وی در محیطی امن و راحت انجام می‌شود. در بررسی بیمار، وضعیت زناشویی فعلی و نوع تغییرات ایجاد شده در زمینه تحریک مانند خشکی واژن و دستیابی به ارگاسم یا اوج لذت زناشویی باید مورد بررسی قرار گیرد. سطح فعالیت زناشویی فرد قبل از تشخیص و درمان، میزان تمایلات و رضایت از فعالیت زناشویی و اهمیت بعد جسمی در روابط زناشویی او بررسی شود چرا که بر پایه این مطالعات می‌توان میزان استرس تجربه شده بیمار به دنبال این تغییرات را بررسی نمود. از جمله راه‌حل‌های پیشنهادی در برخورد با اختلال فعالیت زناشویی در مبتلایان به سرطان پستان، انجام مشاوره با بیمار و همسر در زمینه نحوه مشکلات و ابراز احساسات است. روان درمانی و کمک به بیمار برای اینکه از عهده اختلالات ناشی از تغییر در تصویر ذهنی در فرد، برآید(با انجام بازسازی پستان )، نیز دارای اهمیت است.
دردرمان خشکی واژن در زنانیکه امکان جایگزینی هورمون در آنها توصیه نمی‌شود با کرم‌های محلول در آب امکان‌پذیراست. در درمان نازکی پوشش واژن به دنبال علایم یائسگی زود هنگام ناشی از شیمی درمانی یا هورمون درمانی، مشاوره با پزشک برای تجویز داروهای مناسب توصیه می‌شود. تمایل به انجام دادن فعالیت زناشویی اغلب چند عاملی است و ارتقای سطح آگاهی و اطلاعات فرد در مورد این اختلال یکی از راهکارهای توصیه شده است. آموزش از طریق کتاب، کتابچه، لوح فشرده و منابع آنلاین در جهت مشاوره و راهنمایی فرد و تغییر رفتار، مفید است.
عوامل موثر بر تصمیم‌گیری
در طول دوران شیمی درمانی به دلیل خستگی و سایر عوارض جانبی ناشی از درمان تمایل به فعالیت زناشویی و نزدیکی کاهش می‌یابد. اگر چنین حالتی بروز کرد، به خاطر داشته باشید که روش‌های دیگری نیز برای ابراز صمیمیت و نزدیکی به همسرتان وجود دارد.
به‌طور معمول انجام فعالیت زناشویی در دوران درمان سرطان تا زمانی که بیمار احساس ناراحتی نکند، بدون اشکال است. اما بعضی از فاکتورها وجود دارد که تصمیم‌گیری در این رابطه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. که در این موارد مراجعه به مشاور ، روانشناس و درمانگر حوزه سرطان ضروری به نظر میرسد.
پرداختن به بعد روانی بیماران سرطانی اهمیتی همتراز با درمان جسمانی ایشان داشته و بسیار ضروری است. بدیهی است که پس از شنیدن خبر ابتلا به سرطان، احساسات طبیعی فرد دستخوش تغییر می‌شود که ایجاد احساس بهتر نسبت به زندگی از وظایف تیم متخصصان روان میباشد. البته مشکلات روانی فقط به بیماران اختصاص ندارد، بلکه خانواده بیمار و گروه مراقبان بیمار را نیز تهدید می‌کند.
مراجعه به مشاوران متخصص در زمینه های روان درمانی بیماران و ارتباط موثر با دیگران، آگاه سازی مراقبان، کاهش مشکلات روانشناختی آنها، درمان افسردگی، اضطراب و ترس از عود، ارایه راهکارهای موثر جهت مقابله با آسیب تصویر بدنی ناشی از جراحی و شیمی درمانی، آموزش و درمان جنسی و زوج درمانی می‌تواند در کلیه مراحل کمک قابل توجهی به بیمار و خانواده وی نماید.
از طرفی ابتلا به سرطان یا حمایت از فرد مبتلا به سرطان، می تواند بسیار استرس زا باشد و بر سلامت روحی و جسمی شما تأثیر بگذارد.
اطلاعات موجود در این صفحه به شما در مورد عوامل ایجاد استرس در هنگام ابتلا به سرطان، نحوه شناسایی علائم، محرک های شخصی، نحوه مدیریت استرس و نحوه درخواست یاری از مرحم به شما کمک می کند.
استرس چیست؟
استرس پاسخ بدن شما به احساس تهدید، ترس یا قرار گرفتن تحت فشار است که همه اینها زمانی که تحت تاثیر سرطان قرار می گیرید رایج هستند.
در مواقع استرس، مواد شیمیایی توسط بدن شما ترشح می شود تا انرژی را افزایش داده و شما را هوشیارتر کند تا بتوانید از خود محافظت کنید.
این می تواند کوتاه مدت مفید باشد، زیرا می تواند به شما قدرت برای مدیریت وظایف فیزیکی یا احساسات در زمان های سخت بدهد.
با این حال، در دورههای طولانی‌تر، استرس می‌تواند یک بار اضافی طاقت‌فرسا در یک زمان دشوار باشد.
علائم عاطفی و جسمی
ما استرس را به روش‌های مختلف نشان می‌دهیم و اثرات آن می‌تواند به آرامی در طول زمان ایجاد شود.
این بدان معنی است که مشاهده علائم استرس طولانی مدت و فشار اضافی که در خود یا دیگران ایجاد می کند دشوار است.
استرس عاطفی
اگر استرس دارید، ممکن است احساسات را درون خود بسیار شدیدتر تجربه کنید.
ممکن است احساس گریه، تحریک پذیری، یا بی حسی داشته باشید یا احساساتی داشته باشید که نمی توانید با آنها کنار بیایید.
استرس فیزیکی
استرس همچنین می تواند علائم فیزیکی از جمله سردرد، علائم روده تحریک پذیر، درد و بثورات را ایجاد کند.
خواب و اشتهای شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است احساس بیماری کنید یا مکرر سرما بخورید زیرا استرس می تواند مقاومت شما را در برابر عفونت کاهش دهد.
اثرات استرس هنگام ابتلا به سرطان
افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان عوامل متعددی را گزارش می‌کنند که می‌تواند بر استرس بیفزاید. این موارد عبارتند از:
- نگران آینده مبهم
- درمان های خسته کننده
- ویزیت های مکرر بیمارستان
- تغییرات فیزیکی
- نگرانی های مالی و شغلی
- فشارهای رابطه
- احساس کنترل نکردن
- مدیریت واکنش دیگران به سرطان شما
موقعیت‌ها یا وظایفی که معمولاً با آنها کنار می‌آیید. ممکن است مجبور شوید با نگرانی ها و برداشت های نادرست دیگران نیز کنار بیایید. به عنوان مثال ممکن است افراد به شما بگویند که "باید مثبت بمانید"، دیگران ممکن است سعی کنند از شما دوری کنند و برخی از شما می خواهند که همه جزئیات را به اشتراک بگذارید.
پس از پایان درمان، استرس نیز ممکن است رخ دهد.
در حالی که تحت درمان هستید، بیشتر وقت و انرژی شما صرف درمان و سلامتی شما می شود.
زمانی که بحران فوری به پایان می رسد و شما سعی می کنید خود را با زندگی پس از سرطان وفق دهید، ممکن است استرس ایجاد شود. این یک نقطه رایج است که در آن بسیاری از افراد ممکن است به دنبال کمک باشند و به مدیریت استرس فکر کنند.
مدیریت استرس
مدیریت استرس شامل کنترل افکار، احساسات، نگرانی‌ها و نحوه برخورد با مشکلات است.
همچنین می‌تواند شامل ایجاد تغییرات و بازگرداندن کنترل سایر بخش‌های زندگی‌تان از طریق ورزش و یک رژیم غذایی متعادل باشد. (می توانید جهت شرکت در برنامه های ورزشی و دریافت رژیم غذایی از طریق صفحه "پرسش و پاسخ مرحم"درخواست دهید.)
یافتن اطلاعات بیشتر در مورد عوامل استرس زا، شناسایی نشانه ها، محرک های شخصی شما می تواند به شما در مدیریت استرس کمک کند و به شما امکان می دهد انرژی خود را در جای دیگری متمرکز کنید.
نکات مهم برای مدیریت استرس
- سلامتی خود را در اولویت قرار دهید: این به انعطاف‌پذیری فیزیکی و عاطفی شما کمک می‌کند. سعی کنید به اندازه کافی بخوابید، به طور منظم یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و مقدار زیادی آب بنوشید هیدراته نگه داشتن بدن به حافظه و تمرکز کمک می کند.
- ورزش: ورزش ملایم فواید زیادی در طول و بعد از درمان سرطان دارد و به مدیریت استرس کمک می کند.
- زمانبندی و اولویت بندی وظایف: کارها را اولویت بندی کنید و به خودتان فرصت دهید تا کارها را گام به گام انجام دهید تا تحت فشار قرار نگیرید. نیازی نیت که به هر ایمیل یا تماس تلفنی بلافاصله پاسخ دهید.
- برای خود وقت بگذارید: هر روز سعی کنید فضایی را برای انجام کاری که از آن لذت می برید - هر چند کوچک - اختصاص دهید.
- نه گفتن را یاد بگیرید: در مواقعی که به دیگران نیاز دارید کمک بخواهید. مردم معمولاً مایل به کمک هستند، اما اغلب تا زمانی که از آنها نپرسید نمی دانند چگونه.
- مدیریت افکار: افکار و نحوه تفکر ما ارتباط نزدیکی با احساس ما دارد. افکار واقعیت نیستند. استراتژی‌هایی وجود دارد که می‌توانید یاد بگیرید تا به مدیریت نگرانی‌ها و سؤالات کمک کنید.
- تمرینات تمدد اعصاب و تنفسی که به طور منظم مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند به کاهش استرس کمک کنند و همچنین تکنیک‌های مفیدی هستند که به شما کمک می‌کنند زمانی که احساس خستگی می‌کنید، کنترل بیشتری داشته باشید.
- به اشتراک بگذارید: به شخص مورد اعتماد خود بگویید (خانواده، دوستان، پزشک عمومی، تیم بیمارستان) چه احساسی دارید. می توانید از طریق صفحه "پرسش و پاسخ مرحم"یا ارتباط با شماره تماس های ما با روانشناسان مرکز ارتباط برقرار کنید و همچنین عضو گروه های حمایتی مرکز ما شوید تا با هم نوعان خود صحبت و مشورت نمایید.
اکنون چه کنیم؟
به صفحه "پرسش و پاسخ مرحم"رجوع کنید و درخواست عضویت در گروه های حمایتی را دهید گروه های حمایتی مرحم با برگزاری برنامه های اموزشی تفریحی متنوع سعی در مدیریت استرس شما و اطرافیان شما را دارند.
مرحم دوره های رایگان «مدیریت استرس» را برای هر کسی که مبتلا به سرطان یا بهبودیافته است برگزار می کند.
همچنین روانشناسان و مشاوران ما در کلینیک های طب فیزیکی و ... سعی در کمک به شما را دارند.
می توانید از طریق صفحه "پرسش و پاسخ مرحم" یا شماره تماس های زیر درخواست ارائه اطلاعات بیشتر دهید.
- ما در مرحم سرطان را تجربه کردیم و می توانیم شما را یاری دهیم.
- شماره تماس: 66404020-021 09354673659 09037524222