سرطان تیروئید
مقدمه
سرطان تیروئید از سلول‌های غیرطبیعی در غده تیروئید که در قسمت جلویی گردن قرار دارد، ایجاد می‌شود. این سرطان معمولاً در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد و اغلب در معاینات پزشکی یا تصویربرداری‌های تصادفی تشخیص داده می‌شود. با این حال، شناخت علائم و روش‌های پیشگیری و درمان آن می‌تواند به تشخیص زودهنگام و بهبود نتایج درمانی کمک کند.
علائم سرطان تیروئید
بسیاری از موارد سرطان تیروئید در مراحل اولیه بدون علامت هستند، اما در صورت پیشرفت بیماری، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند:
۱. علائم اولیه سرطان تیروئید
- وجود توده یا غده در گردن که به‌طور ناگهانی رشد کند یا بزرگ شود.
- تغییرات در صدا، مانند گرفتگی یا خشونت صدا که بیش از چند هفته طول بکشد.
- درد در گلو یا گردن که از بین نرود.
- مشکل در بلع یا احساس فشار در گلو هنگام بلعیدن غذا.
۲. علائم سرطان تیروئید پیشرفته
- تورم در گردن یا بزرگ شدن غدد لنفاوی ناحیه‌ای.
- مشکلات تنفسی در صورت رشد زیاد تومور و فشار بر روی نای.
- احساس وجود یک توده سفت در گردن که حرکت نمی‌کند و دردناک نیست.
عوامل خطر سرطان تیروئید
عوامل مختلفی ممکن است خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند، از جمله:
- جنسیت و سن: این سرطان در زنان بیشتر از مردان شایع است و اغلب بین ۳۰ تا ۵۰ سالگی تشخیص داده می‌شود.
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی سرطان تیروئید خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات: افرادی که در کودکی یا نوجوانی در معرض پرتوهای رادیواکتیو قرار گرفته‌اند، در معرض خطر بیشتری هستند.
- اختلالات ژنتیکی: برخی از جهش‌های ژنتیکی ممکن است احتمال سرطان تیروئید را افزایش دهند.
تشخیص سرطان تیروئید
۱. معاینه فیزیکی
پزشک ممکن است گردن را از نظر وجود توده‌های غیرطبیعی بررسی کند.
۲. آزمایشات هورمونی تیروئید
- آزمایش TSH، T3 و T4: این آزمایش‌ها عملکرد تیروئید را ارزیابی می‌کنند، اما همیشه نشان‌دهنده سرطان نیستند.
۳. سونوگرافی تیروئید
- بررسی اندازه، شکل و ویژگی‌های ندول‌های تیروئید برای شناسایی توده‌های مشکوک.
۴. آسپیراسیون با سوزن نازک (FNA)
- نمونه‌گیری از ندول تیروئید با استفاده از سوزن نازک و بررسی سلول‌های آن زیر میکروسکوپ.
۵. تصویربرداری تکمیلی
- سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی در صورت نیاز برای بررسی انتشار سرطان.
- اسکن ید رادیواکتیو (RAI Scan) برای تشخیص نوع و شدت سرطان تیروئید.
انواع سرطان تیروئید
۱. سرطان پاپیلاری تیروئید (Papillary Thyroid Carcinoma)
- شایع‌ترین نوع سرطان تیروئید (۸۰-۹۰٪ موارد).
- رشد آهسته‌ای دارد و معمولاً به درمان پاسخ خوبی می‌دهد.
۲. سرطان فولیکولار تیروئید (Follicular Thyroid Carcinoma)
- حدود ۱۰-۱۵٪ از سرطان‌های تیروئید را تشکیل می‌دهد.
- نسبت به سرطان پاپیلاری کمی تهاجمی‌تر است و ممکن است به سایر نقاط بدن گسترش یابد.
۳. سرطان مدولاری تیروئید (Medullary Thyroid Carcinoma - MTC)
- نادر است و از سلول‌های C تیروئید که هورمون کلسی‌تونین تولید می‌کنند، ایجاد می‌شود.
- ممکن است ارثی باشد و به سایر اندام‌ها متاستاز دهد.
۴. سرطان آناپلاستیک تیروئید (Anaplastic Thyroid Carcinoma)
- نادر اما بسیار تهاجمی است و رشد سریعی دارد.
- معمولاً در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود.
درمان سرطان تیروئید
روش درمانی بسته به نوع، اندازه تومور و میزان گسترش سرطان تعیین می‌شود.
۱. جراحی تیروئید
- تیروئیدکتومی کامل: برداشتن کل غده تیروئید در موارد پیشرفته‌تر.
- تیروئیدکتومی جزئی (لوبکتومی): در مواردی که سرطان محدود به یک قسمت از غده تیروئید باشد.
۲. ید رادیواکتیو (RAI Therapy)
- استفاده از ید رادیواکتیو برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده پس از جراحی.
۳. هورمون‌درمانی (تجویز لووتیروکسین)
- جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی باقی‌مانده و جایگزینی هورمون‌های تیروئیدی حذف‌شده.
۴. پرتو درمانی خارجی
- استفاده از اشعه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی، معمولاً در سرطان‌های مقاوم‌تر مانند سرطان آناپلاستیک.
۵. شیمی‌درمانی و درمان‌های هدفمند
- در موارد سرطان‌های مقاوم به درمان‌های رایج استفاده می‌شود.
پیشگیری از سرطان تیروئید
اگرچه راه قطعی برای جلوگیری از سرطان تیروئید وجود ندارد، اما رعایت برخی نکات می‌تواند خطر آن را کاهش دهد:
- کاهش قرار گرفتن در معرض پرتوهای رادیواکتیو
- مصرف کافی ید در رژیم غذایی (مانند مصرف نمک یددار) برای جلوگیری از کمبود ید که می‌تواند به اختلالات تیروئیدی منجر شود.
- معاینات منظم در صورت داشتن سابقه خانوادگی سرطان تیروئید
- داشتن سبک زندگی سالم: رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و پرهیز از مصرف دخانیات.
زندگی پس از درمان سرطان تیروئید
پس از درمان، بسیاری از بیماران می‌توانند زندگی طبیعی خود را ادامه دهند. با این حال، ممکن است به مراقبت‌های زیر نیاز باشد:
- مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید (لووتیروکسین)
- آزمایش‌های دوره‌ای برای بررسی سطح هورمون‌های تیروئید و احتمال عود بیماری
- سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، ورزش و کنترل استرس
جمع‌بندی
سرطان تیروئید یکی از سرطان‌های قابل درمان با نرخ بقای بالا است، به‌ویژه در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود. شناخت علائم، انجام آزمایشات غربالگری در افراد در معرض خطر و رعایت سبک زندگی سالم می‌تواند نقش مهمی در تشخیص زودهنگام و موفقیت درمانی داشته باشد.
- ما در مرحم سرطان را تجربه کرده ایم و می توانیم شما را یاری دهیم.
- شماره تماس: 66404020-021 09354673659 09037524222