مقدمه

سرطان ریه یکی از شایع‌ترین و کشنده‌ترین انواع سرطان در سراسر جهان است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های غیرطبیعی در ریه‌ها رشد کرده و کنترل خود را از دست می‌دهند. سرطان ریه معمولاً در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد، اما با پیشرفت بیماری، مشکلاتی در تنفس و عملکرد ریه ایجاد می‌شود.

علائم سرطان ریه

۱. علائم اولیه سرطان ریه

در مراحل اولیه، سرطان ریه ممکن است بدون علامت باشد یا علائم خفیفی داشته باشد که اغلب نادیده گرفته می‌شوند:

• سرفه مداوم که بهبود نمی‌یابد یا بدتر می‌شود.
• تغییر در صدای سرفه (کاهش یا افزایش شدت آن).
• خس‌خس سینه یا تنگی نفس در فعالیت‌های روزانه.
• درد در قفسه سینه، شانه یا پشت که هنگام سرفه یا تنفس عمیق تشدید می‌شود.
• کاهش وزن غیرقابل توضیح و کاهش اشتها.
• احساس خستگی شدید یا ضعف عمومی.

۲. علائم پیشرفته سرطان ریه

در صورتی که سرطان پیشرفت کند و به سایر نقاط بدن گسترش یابد، علائم زیر ممکن است بروز کند:

• خون در خلط یا سرفه خونی.
• افزایش مکرر عفونت‌های تنفسی مانند برونشیت یا ذات‌الریه.
• درد استخوان، به‌ویژه در ستون فقرات، لگن یا دنده‌ها.
• سردرد، سرگیجه یا مشکلات عصبی ناشی از متاستاز به مغز.
• تورم در صورت، گردن یا بازوها (ناشی از انسداد عروق خونی توسط تومور).

عوامل خطر سرطان ریه

۱. سیگار و دخانیات

• اصلی‌ترین عامل خطر سرطان ریه، مصرف سیگار است. حدود ۸۵٪ موارد سرطان ریه در افراد سیگاری یا کسانی که در معرض دود سیگار قرار دارند، رخ می‌دهد.
• افرادی که سیگار نمی‌کشند اما در معرض دود سیگار (دود دست دوم) هستند، نیز در معرض خطر قرار دارند.

۲. مواجهه با مواد شیمیایی و آلودگی‌ها

• قرار گرفتن در معرض گاز رادون (گاز بی‌رنگ و بی‌بو که از تجزیه اورانیوم در خاک تولید می‌شود).
• آزبست، آلودگی هوا و برخی مواد شیمیایی صنعتی.

۳. سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی

• داشتن سابقه خانوادگی سرطان ریه می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

۴. بیماری‌های مزمن ریه

• ابتلا به بیماری‌های ریوی مزمن مانند COPD یا فیبروز ریوی خطر سرطان ریه را افزایش می‌دهد.

تشخیص سرطان ریه

۱. تصویربرداری پزشکی

• رادیوگرافی قفسه سینه: اولین مرحله در تشخیص توده‌های مشکوک.
• سی‌تی‌اسکن (CT Scan): دقیق‌ترین روش برای بررسی وجود تومور و میزان گسترش آن.
• MRI یا PET Scan: برای ارزیابی میزان گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن.

۲. آزمایش خلط

• بررسی نمونه خلط بیمار برای وجود سلول‌های سرطانی.

۳. برونکوسکوپی و بیوپسی

• وارد کردن لوله‌ای باریک و انعطاف‌پذیر به داخل ریه‌ها برای مشاهده مستقیم و نمونه‌برداری از بافت مشکوک.

۴. آزمایشات ژنتیکی و نشانگرهای زیستی

• بررسی برخی جهش‌های ژنتیکی برای انتخاب بهترین روش درمانی (مانند درمان‌های هدفمند).

انواع سرطان ریه

۱. سرطان ریه سلول غیرکوچک (NSCLC - Non-Small Cell Lung Cancer)

• شایع‌ترین نوع (۸۵٪ موارد).
• رشد کندتری نسبت به نوع سلول کوچک دارد.
• شامل سه زیرگروه اصلی:
  1. آدنوکارسینوم (شایع‌ترین نوع، حتی در افراد غیرسیگاری).
  2. سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma).
  3. سرطان سلول بزرگ (Large Cell Carcinoma).

۲. سرطان ریه سلول کوچک (SCLC - Small Cell Lung Cancer)

• تنها ۱۵٪ از موارد سرطان ریه را شامل می‌شود.
• بسیار تهاجمی و سریع رشد کننده است و اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شود.

درمان سرطان ریه

درمان به نوع سرطان، مرحله بیماری، سلامت کلی بیمار و ویژگی‌های بیولوژیکی تومور بستگی دارد.

۱. جراحی

• در موارد سرطان ریه مرحله اولیه (I و II)، برداشتن بخش سرطانی ریه (لوبکتومی یا پنومونکتومی) ممکن است گزینه مناسبی باشد.

۲. پرتودرمانی (رادیوتراپی)

• از اشعه X با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.
• در بیماران غیرقابل جراحی یا به عنوان درمان تکمیلی پس از جراحی استفاده می‌شود.

۳. شیمی‌درمانی

• داروهای شیمی‌درمانی سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند یا از رشد آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
• معمولاً برای سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) و مراحل پیشرفته سرطان غیرکوچک استفاده می‌شود.

۴. درمان‌های هدفمند (Targeted Therapy)

• استفاده از داروهای خاص برای مهار جهش‌های ژنتیکی موجود در سلول‌های سرطانی.
• برای بیماران دارای جهش EGFR، ALK یا ROS1 مناسب است.

۵. ایمونوتراپی (تقویت سیستم ایمنی برای مقابله با سرطان)

• داروهایی مانند Nivolumab یا Pembrolizumab سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند تا سلول‌های سرطانی را از بین ببرد.
• در برخی از بیماران با سرطان ریه غیرکوچک پیشرفته یا متاستاتیک استفاده می‌شود.

پیشگیری از سرطان ریه

۱. ترک سیگار و دخانیات

• مهم‌ترین اقدام برای کاهش خطر سرطان ریه، ترک سیگار است.
• کاهش قرار گرفتن در معرض دود سیگار (دود دست دوم).

۲. اجتناب از مواد سرطان‌زا

• آزبست، گاز رادون، آلودگی هوا و دودهای شیمیایی را کاهش دهید.
• تهویه مناسب محیط کار و منزل.

۳. سبک زندگی سالم

• مصرف میوه و سبزیجات تازه که دارای آنتی‌اکسیدان هستند.
• ورزش منظم برای حفظ سلامت ریه‌ها و سیستم ایمنی.

۴. غربالگری سرطان ریه

• افراد بالای ۵۰ سال با سابقه سیگار کشیدن سنگین باید تحت سی‌تی‌اسکن با دوز کم (LDCT) برای تشخیص زودهنگام قرار گیرند.

جمع‌بندی

سرطان ریه یکی از مهلک‌ترین انواع سرطان است، اما با تشخیص زودهنگام و درمان‌های مدرن، احتمال بهبود افزایش می‌یابد. آگاهی از علائم، عوامل خطر و روش‌های پیشگیری می‌تواند نقش مهمی در کاهش شیوع این بیماری داشته باشد. ترک سیگار، داشتن سبک زندگی سالم و انجام غربالگری‌های منظم از مهم‌ترین راهکارها برای مقابله با سرطان ریه هستند.

• ما در مرحم سرطان را تجربه کرده ایم و می توانیم شما را یاری دهیم.
• شماره تماس: 66404020-021        09354673659         09037524222