جراحی

جراحی

جراحی قدیمی ترین روش درمان سرطان پستان بوده که رکن اساسی را در درمان دارد. زمانی که از جراحی صحبت می کنیم منظورمان برداشتن توده با حاشیه کافی (حاشیه عاری از تومور) است. بدنبال جراحی در اغلب موارد، درمانی های کمکی انجام می گیرد. البته گاهی مواقع که تومور پیشرفت کرده و پوست یا غدد لنفاوی درگیر شدند قبل از جراحی چند جلسه شیمی درمانی انجام می شود تا تومور کوچکتر و غدد لنفاوی درگیر آزاد شود در این صورت است که جراحی موفقیت آمیزتر خواهد بود. لازم به ذکر است که این درمانها مکمل یکدیگرند مثلا اگر تنها به شیمی درمانی انجام شده و جراحی صورت نگیرد امکان عود بیماری هست ولی در صورتی که هر دو درمان باهم انجام شوند شانس بهبودی افزایش می یابد.

۱- جراحی حفظ پستان:

هنگامی که توده توموری کوچک بوده و با برداشتن کامل تومور و حفظ بقیه بافت پستان همراه است. در این روش مقداری از بافت اطراف تومور هم برداشته می شود تا جراح مطمئن شود تمامی سلول های سرطانی برداشته شده است. سپس تومور به همراه بافت اطراف به آزمایشگاه پاتوبیولوژی فرستاده می شود و پس از بررسی های لازم در صورتی که پزشک در بافت اطراف تومور سلول های سرطانی مشاهده کند نیاز به عمل جراحی مجدد می باشد. در بعضی مواقع که پس از چند نوبت جراحی هنوز سلول های سرطانی در بافت یافت می شوند نیاز به برداشت کامل بافت یا مستکتومی است و پس از آن به چند جلسه رادیوتراپی نیاز است تا شانس عود مجدد کاهش یابد. گاهی مواقع بیمار نیاز به شیمی درمانی هم دارد که در این صورت پرتودرمانی پس از شیمی درمانی انجام می گیرد.

انواع جراحی های حفظ پستان به شرح زیر می باشد:

لامپکتومی: برداشتن توده با بافت سالم اطرف به صلاحدید جراح

پارشیل ماستکتومی یا کودرانتکتومی: برداشت 1.4 از بافت پستان

۲- انواع ماستکتومی:

ماستکتومی ساده یا توتال: برداشت کامل بافت پستان بدون دستکاری غدد لنفاوی زیر بغل که بیشتر به منظور پیشگیری در مواقع پر خطر انجام می شود.

ماستکتومی رادیکال تغییر یافته: برداشتن کامل پستان به همراه پوست و غدد لنفاوی آگزیلا (زیر بغل) که در موارد پیشرفته تر مقدار کمتری از پوست برداشته می شود و همزمان پروتز گذاشته می شود که به آن Skin-Sparing Mastectomy گفته می شود.

باید توجه داشت جراحی های حفظ پستان بستگی به وضعیت بیماری، نظر پزشک و نظر خود بیمار دارد و انجام آن در همه بیماران توصیه نمی شود.

انجام جراحی با حفظ پستان در موارد زیر توصیه نمی شود:

وجود بیش از یک تومور در پستان در نقاط دور از هم

بزرگ بودن تومور یا کوچک بودن پستان که سبب به هم زدن شکل پستان می شود

وجود سلول های سرطانی در بافت اطراف تومور بعد از دو مرتبه جراحی

عدم تمایل بیمار به پرتودرمانی پس از عمل جراحی

تمایل بیمار به برداشت کامل بافت پستان

در سه ماهه اول حاملگی زیرا امکان رادیوتراپی در این زمان وجود ندارد

عوارض جانبی ماستکتومی: عفونت، زخم، هماتوم، سروما (تجمع مایع در محل ماستکتومی یا زیر بغل)، بی حسی سطح داخلی بازو به دلیل قطع عصب حسی که از وسط بافت لنفاوی عبور می کند و عموما بعد از شش ماه بهبود می یابد، ادم اندام فوقانی (لنفادم)، درد و محدودیت حرکتی شانه

عوارض جانبی عمل جراحی حفظ پستان می تواند همین موارد مضاف بر تغییر شکل، نافرمی و فرورفتگی در محل اسکار جراحی، انحراف نیپل – ارئول از محل طبیعی و بالاخره ایجاد کیست در محل عمل نیز باشد.

امروزه جراحی های حفظ پستان در مراحل اولیه تشخیص (استیج ها ی 1و2) از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در صورتی که تومور با حاشیه کافی برداشته و به موقع رادیوتراپی انجام شود شانس عود موضعی 15 الی 10 درصد می باشد که با ماستکتومی که 10 الی 15 درصد است برخلاف تصور عموم تفاوت چندانی ندارد.

پس از انجام جراحی، یک یا دو لوله پلاستیکی در زیر پوست محل عمل کار گذاشته می شود تا ترشحات ناحیه جراحی را جمع و خارج کند. بیمار پس از اینکه از بیمارستان مرخص می شود باید پس از شستن دست ها محفظه متصل به این لوله ها را تخلیه کرده و مجددا در محفظه را ببندد و رنگ مایع را یادداشت کند تا به اطلاع پزشک برساند. هنگامی که ترشحات این لوله ها کم شد می توان لوله ها را از محل جراحی خارج کرد معمولا بین روزهای پنجم تا دهم پس از جراحی رخ می دهد

در بیمارانی که پستان به طور کامل برداشته می شود جای عمل جراحی معمولا به صورت یک خط افقی به طول 10 الی 20 سانتی متر باقی خواهد ماند و در بیمارانی که عمل جراحی با حفظ پستان انجام می گیرد طول و جای برش بستگی به محل تومور دارد بخیه ها اغلب قابل جذب هستند.

معمولا از اولین روزها بعد از عمل، بیماران قادر به حرکت دست بوده و می توانند کم کم فعالیتهای روزمره خود را آغاز کنند رانندگی از هفته های دوم وسوم امکان پذیر است ولی بلند کردن اجسام سنگین تا چند روز بعد از عمل می تواند سبب تورم دست گردد در نتیجه باید خودداری شود.

معمولا مدت بستری در جراحی ها حفظ پستان 24 ساعت و درماستکتومی 48 ساعت می باشد اما در صورتی که شخص سابقه بیماری قلبی یا ریوی داشته باشد با توجه به صلاحدید پزشک ترخیص به تعویق می افتد.

علائم عود مجدد چیست و چگونه تشخیص داده می شود؟

عود بیماری یعنی بازگشت سرطان بعد از اتمام درمان ها و بعد از یک دوره ی عاری از بیماری با توجه به اینکه هرچه تومور زودتر کشف و درمان شود شانس ابتلا مجدد را کاهش می دهد عود مجدد می تواند در مکان اولیه یا غدد لنفاوی یا در نقاط دورتر مثل استخوان ریه کبد و مغز باشد که به این حالت متاستاز گفته می شود. احتمال عود از بیماری به بیمار دیگر متفاوت بوده و به عواملی همچون نوع سرطان،  فاصله تشخیص تا درمان، و عوامل دیگر بستگی دارد.

احساس سفتی یا توده در محل جراحی قبلی یا در قسمتهای دیگر همان پستان که توسط معاینه پزشک، ماموگرافی، سونوگرافی، MRI و نمونه برداری با سوزن مخصوص تایید می شود.

جراحی غدد لنفاوی زیر بغل:

غدد لنفاوی جزئی از سیستم لنفاوی بدن هستند که به طور طبیعی در گردن، زیرچانه، زیر بغل کشاله ران و قسمتهای دیگر بدن یافت می شوند تعداد غدد لنفاوی از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اولین جایی که سلول های سرطانی پستان می توانند به آنجا گسترش پیدا کنند غدد لنفاوی زیر بغل است و اطلاع از وجود تومور در این غدد و تعدد غدد درگیر به پزشک نشان می دهد شانس پخش شدن تومور در سایر نقاط بدن به چه شکل است همچنین به انکولوژیست این امکان را می دهد تا روند درمان را مشخص کند. به منظور بررسی این غدد جراح حین عمل این غدد را برداشته و به آزمایشگاه ارسال می کند در گذشته تمامی غدد لنفاوی را برمی داشتند ولی امروزه میانگین 10 الی 12 غده برداشته که سبب کاهش عوارض جانبی  از جمله تورم دست یا لنفادم می شود.

اخیرا از روش های جراحی ساده تری به نام بیوپسی غده لنفاوی نگهبان یا Sentinel node برای افرادی که غدد لنفاوی زیر بغل هنوز بزرگ نشده استفاده می شود. بدین منظور یکه ماده ی رادیواکتیو ضعیف را در اطراف ارئول یا تومور تزریق می کنند که از طریق عروق لنفاوی به زیر بغل رفته و در اولین غده لنفاوی که امکان حضور سلول های سرطانی هست جمع می شوند، سپس جراح حین عمل توسط دستگاه رادیواکتیو غده ها را تشخیص داده و به پاتوبیولوژی می فرستد پس از بررسی غده در صورتی که سلول های سرطانی در غده دیده شود تمامی غدد لنفاوی برداشته می شوند ولی اگر غده سالم باشد نیازی به برداشتن غدد لنفاوی نبوده و احتمال ایجاد ورم دست کاهش می یابد.

بازسازی پستان به چه معناست؟

در طی یک عمل جراحی پستان برداشته شده بیمار توسط بافتی مشابه جایگزین می شود که البته نه قادر به تولید شیر است و نه حس دارد. نتیجه نهایی بازسازی به عواملی همچون نوع ماستکتومی، طول برش جراحی، نوع بازسازی مهارت جراح و اینکه آیا همزمان با برداشتن بافت پستان است یا به صورت تاخیری انجام می گیرد بستگی دارد.

 توجه داشته باشید که بیماران مبتلا از ابتدای درمان تا فراغت از درمان به  همراهی یک نفر روانشناس نیاز خواهند داشت. http://mcimarham.acecr.ac.ir/fa/page/7943

• ما در مرحم سرطان را تجربه کرده ایم و می توانیم شما را یاری دهیم.
• شماره تماس: 66404020-021      09354673659      09037524222